به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، در این نشست که یکشنبه دهم آذر 1398، ساعت 16 تا 18، در سالن همایش‌های فرهنگستان هنر برپا شد، محمدسعید ایزدی، دبیر نشست، و محسن عقابی، سخنران نشست، به بیان سخنان خود پرداختند.

ایزدی در ابتدای برنامه ضمن سپاسگزاری از فرهنگستان هنر به خاطر برگزاری این سلسله نشست‌ها، توضیحی در باب نشست‌های پیشین معماری معاصر مساجد داد و سپس به معرفی کارنامه محسن عقابی پرداخت.

محسن عقابی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه، سخنان خود را با نمایش تصاویری، این‌گونه آغاز کرد: امیدوارم دوره هجوم مدرنیسم به دوره گذر تبدیل شود. تلاش من بر این بود که معماری کهن در مدرنیسم ادغام شود تا این دو در تناقض نباشند. آرزو دارم اثری خلق شود که با هویت و تاریخچه سنتی ما متفاوت نباشد و محصول مشترک میراث بشری و قومی باشد. ما در فضاسازی معماری دوران اسلامی مرکززدا و مرکزگریز هستیم. پرسپکتیو در معماری دوران اسلامی و معماری مساجد در اولویت نیست. یکی از مواردی که نقطه ضعف اولیه در تزیینات هندسی بود، بی‌توجهی به فضاسازی‌های هایتیکی است. فضای هایتیکی باعث می‌شود مرکز دید انسانی در بالادست قرار بگیرد و ما اگر بتوانیم این نقاط دید را کنار هم قرار دهیم، فضایی شاد به وجود می‌آوریم. وقتی بعضی از این نقاط مهم را در بعضی مساجد به هم وصل کردم متوجه شدم که جدا از اینکه این فضاها به شیوه هندسی می‌تواند به هم وصل شود، می‌توانیم زندگی در آسمان را نیز حس کنیم.

وی در ادامه به بیان اهمیت انسان و مخاطب بنا پرداخت و گفت: در فلسفه اسلامی، انسان بی‌ارزش نیست؛ خلیفة‌الله است. ما برای طراحی هر بنایی بهتر است که از فلسفه هنر آگاه باشیم. در فلسفه اسلامی اهمیت انسان خیلی بالاست و انسان برعکس بسیاری از دیدگاه‌های فلاسفه، زندان روح نیست. پس ما می‌توانیم به این نکته اشاره کنیم که مخاطبی که داریم می‌تواند در قلمرو خیالی خود پیش برود و برای همین، برای طراحی بنا به ابزاری نیاز داریم که در دنیای هنر موجود است.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد، در پایان سخنان خود درباره تجارب عملی‌اش در معماری مساجد گفت: در هند به دیدن تاج محل رفته بودم؛ متوجه شدم که معماری هند تفاوتی با معماری ما دارد؛ اینکه ما در معماری خود «دعوت به مکان» داریم. برای همین درِ ورودی بسیار مهم است. در معماری ایرانی ورود به بنا از خروج از آن، مهم‌تر است؛ این یعنی در معماری ایرانی شعار «سکنی گزین و فضا را ببین» داریم، اما در معماری هند و باقی جاها این‌گونه نیست، ورودی و خروجی یک تعریف دارند.

این نشست با پرسش و پاسخ حاضران و سخنران، به کار خود پایان داد.

محسن عقابی متولد سال 1353 است. او دانش‌آموخته دوره دکتری معماری از دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در سال 1394 است که مرمت موزه هنرهای معاصر تهران، هتل بین‌المللی لاله، مرمت و احیای بافت شهری عودلاجان را در کارنامه فعالیت‌های خود دارد. همچنین طراحی مساجدی از جمله مسجد 72 تن میدان آزادی، مسجد‌النبی در بزرگراه حکیم و مسجد شریفی‌ها در بزرگراه صیاد، از کارهای وی به شمار می‌رود. او در شش ماه گذشته به‌عنوان عضو اصلی جنبش طراحی مدارس سبز کشور (بدون انرژی فسیلی) در بعضی از مناطق کشور شرکت داشته است.