
سومين نشست پژوهشي وتحليلي هنر قاجار،دوشنبه دوازدهم تيرماه در سالن سينما تك موسسه فرهنگي _ هنري صبا برگزار شد.
سومين نشست پژوهشي وتحليلي هنر قاجار،دوشنبه دوازدهم تيرماه در سالن سينما تك موسسه فرهنگي _ هنري صبا برگزار شد.
به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر، در اين ميزگرد دو محور موضوعي نقاشي پشت شيشه، و تزئينات معماري بررسي و تحليل شد.
ابتدا فريال سلحشور يكي از مجموعه داران شركت كننده در نمايشگاه درباره نقاشي پشت شيشه گفت: «پيشينة اين هنر به قرن سوم قبل از ميلاد ميرسد و آخرين نمونة آن، سيصد سال پيش از ميلاد در جنوب ايتالياي امروزي يافت شده است. در حدود قرن دهم ميلادي اين نوع نقاشي با نقاشيهاي كليسايي اشتباه گرفته شد در حاليكه دو نوع هنر متفاوت بودند.»
 وي در ادامه گفت: «اين نقاشي در واقع دو كاربرد دارد ؛ يكي نقاشيهاي روي شيشه كه شمايل مذهبي هستند و ديگري نقاشي خط كه آيات قرآن يا اسماء انبياء را در بر ميگرفتند. اين شمايلها مهمترين بخش اين هنر را تشكيل ميدهند و تا حدي حائز اهميت بودند كه دراويش آنها را در مراسم عزاداري با خود حمل ميكردند و همچنين براي بركت دادن به محصول از آن استفاده ميكردند. گمان ميرود كه يكي از دلايل اهميت اين شمايل معنا و مفهومي باشد كه در پس اين تصاوير ظاهري وجود دارد و آن همان تلفيق فرهنگ ايران باستان و تشيع است كه فرهنگي ايراني – شيعي را به وجود ميآورد.»
سپس مهدي مكينژاد ، عضو هيات علمي فرهنگستان هنر به بحث در رابطه با تزئينات معماري قاجار پرداخت و گفت: «واژة تزئين كه بعد از قاجار و در اثر ترجمه وارد فضاي ادبي و هنري ما شد، بار منفي دارد چون ذهن را متوجه فرم كرده و از معماي باطني دور مي كند. علت استفاده آن نيز امروزه به دليل رايج شدن معناي آن است و ميتوان به جاي آن از هنرهاي مرتبط با معماري ياد كرد.»
در ادامه وي خاطر نشان كرد: « اين تزئينات با معماري گره خورده است و چون معماري هنري است كه بشر هميشه با آن ارتباط داشته پس هنرهاي مرتبط با آن نيز حائز اهميت است. چه بسا كه اگر اين تزئينات شايسته و مناسب باشند مكمل معماري شوند و فضاي خوشايندي را ايجاد كنند. مسئله ديگر در تزئينات معماري پراكندگي طرحها و نقوش است كه تا حدي به خلاقيت و نوآوري هنرمندان قاجاري ميانجامد.»
 وي گفت: « از مسائل مهم ديگر استفاده از كاشيهاي نيم برجسته است كه در دورههاي قبل جز در دوره ايلخانان نبوده است و همچنين زورآزمايي قاجاريان در ابعاد و اندازة كاشيها كه بيسابقه و از توفيقات آنهاست.»
وي در پايان اظهار كرد: « به طور كل از ويژگيهاي هنرهاي مرتبط با معماري كه وجوه متمايز آن با دورههاي پيشين است ميتوان به وجود خط نستعليق، كاربرد كاشيهاي نيمه برجسته، استفاده از رنگ زرد و رنگهاي گرم مثل قرمز، رجوع به گذشته به دليل مسائل سياسي و اجتماعي، اغراق و پركاري در تزئينات (كه حالت تقدس دورههاي قبل را كاسته است)، تأثير از نقاشي و گرافيك غرب و گرايش به مضامين ادبي اشاره كرد»
|