|
كتاب «درآمدي بر فلسفه هنر» نوشته نوئل كارول و ترجمه صالح طباطبايي، توسط انتشارات فرهنگستان هنر منتشر شد.
كتاب «درآمدي بر فلسفه هنر» نوشته نوئل كارول و ترجمه صالح طباطبايي، توسط انتشارات فرهنگستان هنر منتشر شد.
به گزارش فرهنگستان هنر، اين كتاب در 5 فصل تدوين شده است كه چهارفصل نخست آن ساختاري موازي دارند. در آغاز هر يك از اين فصول، به مرور نظريههاي مختلف هنري پرداخته شده است. اين نظريهها عبارتاند از: نظريههاي بازنمودي هنر، نظريههاي صورت گرا و فرماليستي» تعريف زيبايي شناسانه هنر، سپس به كاستيهاي هر يك از اين نظريهها با قدري تفصيل پرداخته شده است.
بخش دوم اين چهارفصل نيز به ترتيب به تحليل بازنمايي، بيان، صورت (فرم) و مفهوم زيبايي شناسي ميپردازد.
در فصل سوم با عنوان هنر و فرم، به مباحثي چون، فرماليسم (صورت گرايي)، ايرادهايي بر فرماليسم، فرماليسم نو، فرم هنري چيست؟ ديدگاههاي مختلف درباره فرم هنري، فرم و كاركرد و ارزيابي هنري پرداخته شده است.
اما در فصل چهارم، تحت عنوان هنر و تجربه زيبايي شناسانه، مؤلف به تعريف زيبايي شناسانه هنر،ايرادهايي كه بر اين تعريف وارد است، بعد زيبايي شناسانه وكشف يا فرافكني، اشاره كرده است.
فصل پنجم كتاب نيز منحصراً به اين مسئله ميپردازد كه چگونه ميتوان آثار پيشنهادي را، در شمار آثار هنري، شناسايي يا طبقه بندي كرد. بخش نخست اين فصل با فرض امكان تعريف هنر آغاز ميشود و بخش دوم آن، خواننده را، به طرح كوشش براي تحليل هنر با استفاده از تعريفهاي ماهوي باز ميگرداند.
در كل ميتوان گفت مضمون غالب و يكپارچه اين كتاب، كوشش براي تحليل مفهوم هنر است.
در نشست رونمايي اين كتاب كه با حضور صالح طباطبايي، علي رامين و حسن بلخاري در مؤسسه فرهنگي-هنري صبا برگزار شد، عليرضا اسماعيلي، مدير انتشارات فرهنگستان هنر، درباره نوئل كارول نويسنده اين كتاب گفت: «شهرت جهاني كارول، بهواسطه فعاليتهاي نوشتاري و پژوهشهاي متعدد او در زمينههاي نظريه فيلم، فلسفه ادبيات، فلسفه هنرهاي بصري، نظريه علوم اجتماعي و فرهنگ است. او هم اكنون در گروه فلسفه دانشگاه تمپل آمريكا به تدريس مشغول است.»
دكتر صالح طباطبايي، مترجم اين اثر نيز با اشاره به اهميت اين كتاب و تدريس آن، در مقطع كارشناسي در دانشگاههاي اروپا و آمريكا، درباره ترجمه اين كتاب گفت: «در ترجمه اين كتاب آنچه برايم از اهميت ويژهاي برخوردار بود، استفاده از واژههاي بومي اين حوزه، به جاي ابداع واژههاي جديد بود.»
وي افزود: «سعي كردم، با پا نوشتههاي متعدد، توضيحات زيادي به آن اضافه كنم، تا مطالعه آن حتي براي كساني كه زمينه مطالعه فلسفه نداشتهاند، مفيد و دستگير باشد.»
دكتر علي رامين نيز در بررسي محتواي اين كتاب، ابتدا به تاريخچه شكلگيري فلسفه تحليلي پرداخت و آن را حاصل بستر جهان آنگلاساكسون در نيمه دوم قرن 20 و رواج نئوهگلها دانست.
رامين در ادامه در تعريف فلسفه تحليلي گفت: «فلسفه تحليلي يعني به تحليل گرفتن مفاهيم. انتقادي كه زبان شناسان و پست مدرنيسمها در قبال آن دارند ريشهاي است، چرا كه مفاهيم در انتزاع خودشان نميتوانند حامل معاني بالقوه باشند و هر كدام از مفهومها، بايد در يك زمينهاي قرار بگيرند؛ تا معلوم شود اين مفهوم در داخل متن چگونه است.»
رامين كتاب حاضر را از رويكردي تعريفي برخوردار دانست و گفت: «90 درصد محتواي كتاب تعاريف هنر بر اساس نظريات متفاوت است. خود نويسنده هم به تناوب به موضوعات طرح شده انتقادهاي اساسي وارد ميكند. اما در كل ميتوان گفت، سراسر اين كتاب با تعاريف مطرح و مهم در نظريه بازنمايي، بيانگري، فرانمايي و فرم معنادار، جلو رفته تا رسيده است به تعريف زيباشناسانه و سپس تعاريف معاصر را به نقد گرفته است.»
دكتر بلخاري نيز در ادامه سخنان دكتر رامين، ابتدا به جاي خالي و كمبود اين چنين كتابهايي در محافل و دروس دانشگاهي اشاره كرد و گفت: «معمولاً كتابهايي كه تاكنون در حوزه تاريخ فلسفه عرضه شده است، ماهيت هنري دارند. اما ويژگي بارز اين كتاب، ماهيت و رويكرد صددرصد فلسفي آن است. مصداق آن هم اين است كه، كارول براي تبيين نظرات خودش، سراغ منطق و برهان خلف ميرود تا بحث خود را تبيين كند و از طرف ديگر روي مسئله قياس تأكيد ميكند.»
بلخاري سخنان خود را با تعريف نئوويتكنشتاينها از هنر ادامه داد و گفت: «آنها معتقدند، تعريف هنر غيرممكن است؛ چرا كه هنر يك مفهوم باز، سيال، خلاق، جوشنده و رو به جلو است كه هيچ حدي را نميپذيرد؛ چون در آن صورت جلوي گسترش آن گرفته ميشود و ديگر هنر نيست.»
بلخاري تصريح كرد: «از بيان نويسنده كاملاً مشهود است او سينما را به خوبي ميشناسد. چرا كه با استفاده از فيلمهاي دهه 90، وارد مباحث خود ميشود و جالب آنكه با اين روش مخاطب به درك بهتري ميرسد؛ چون بحث جنبه بصري پيدا ميكند.» بلخاري در بخش ديگري از سخنانش خاطر نشان كرد: «در قلمرو تبيين ماهيت هنر، حدود چهار يا پنج نظريه وجود دارد، كه كارول، همه اينها را در كتابش بررسي كرده است و بعد خودش نظريه رويكرد تاريخي را ارائه كرده است. كارول معتقد است: بر اساس ماهيتي كه در هنر وجود دارد، در طول تاريخ شما ميتوانيد به يك تشخيص هنري برسيد.»
اين نشست با ارائه نظرات حاضران، پيرو بعضي واژهها و توضيحات مترجم، به پايان رسيد.
«درآمدي بر فلسفه هنر» علاوه بر ارائه اطلاعات، ميكوشد؛ همچون پيش درآمدي، بر فنون فلسفه تحليلي باشد و هدف از آن، اين است كه، خواننده را به پروراندن رويكردهاي خاص خود به مفاهيم هنر، بازنمايي، بيان، صورت هنري، زيبايي شناسي و بسياري مفاهيم ديگر، ترغيب كند.
شيوه فلسفي ارائه شده در اين كتاب، نقادانه است و مهارتهاي زيادي را به كار ميبندد تا نشان دهد كه برخي از نظريهها و آراي خاص، نادرست اند.
«درآمدي بر فلسفه هنر» در شمارگان 2000 نسخه و با قيمت 5900 تومان منتشر شده است.
|
نسخه چاپي
