کتاب جوهره مکان پژوهشی درباره معماری در اصفهان است که از سوی انتشارات فرهنگستان هنر منتشر شده است.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، جوهره مکان، پژوهشی در باب معماری‌کردن در اصفهان به قلم محمدرضا قانعی و سهند منشی است و توسط مؤسسه متنِ فرهنگستان هنر، در پاییز 1401، منتشر شده است.

این کتاب رویکردهای جهانی در باب پیوند معماری (مکان) با زمینه‌اش را بررسی کرده و نشان می‌دهد که گروهی از معماران معاصر، که به اهمیت امتداد سنت عظیم قدمایی ما در معماری پی برده‌اند، چگونه تلاش کردند با اندیشه‌ورزیِ دوباره، در محیط غنیِ شهر اصفهان، بناهای معاصر خود را با نبض این موجود زنده هماهنگ کنند.

محمدرضا قانعی، مؤلف کتاب، در آغازه این اثر آورده است: با استفاده از تجربه چهار دهه فعالیت در حوزه معماری در ایران، تصمیم گرفتیم با دوری از تقلید صِرف از گذشته، مبانی نظری اندیشه خود را به گونه‌ای مدون کنیم که پایه کاری تحقیقاتی باشد. همچنین روش ما این بود راهی برای ایجاد سازوکاری جدید برای معماری ایران بگشاییم و درکی نو از پیوند معماری معاصر با گذشته ایجاد کنیم و با ساده‌سازی فرمی، بیانی جدید از معماری ایرانی عرضه کنیم.

سهند منشی، دیگر نویسنده کتاب، می‌گوید: این کتاب به دنبال آن است که با شناخت نظریه‌های شکل‌گرفته در جهان در پیوند دوباره معماری با محیط خود، آنها را با نیازهای امروز ایران در حوزه سکونتگاه‌ها پیوند بزند. این پیوند با نگاه و اندیشه انتقادی همراه است تا منتقدانه به تاریخ معاصرمان که سراسر بدفهمی و فراموش‌کاری است بنگریم؛ سپس آنچه را که می‌توانیم از گذشته برای امروز بازخوانی کنیم بشناسیم و در نهایت، اصفهان را الگویی برای این بازخوانی قرار دهیم. این کتاب آغازی است برای یک حرکت متوالی و ممتد و دعوتی است برای همه آنهایی که به ضرورت‌های چنین رویکردهایی در معماری پی برده‌اند.

جوهره مکان در یازده فصلِ «سکونتگاه ما در وضعیت انتقادی»، «منطقه، زمینه و معماری»، «نظرورزی‌ها درباره زمینه»، «شهر به‌مثابه یک بستر»، «تاریخ‌شناسی معماری معاصر ایران و جهان»، «اندیشه‌ورزی هنر در ایران»، «اندیشه‌ورزی معماری در ایران»، «جوهره اصفهان»، «معاصریت اصفهان از منظر انتقادی»، «ده بنا» و «پیوند با بستر» به مطالعه معماری معاصر ایران، و به‌ویژه اصفهان، می‌پردازد.

کتاب جوهره مکان، پژوهشی در باب معماری‌کردن در اصفهان را مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن» در 500 نسخه و  384 صفحه، با قیمت 270هزار تومان، در پاییز 1401، منتشر کرده است.

علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند به وبگاه مؤسسه متن، به نشانی https://matnpub.ir، و یا کتاب‌فروشی فرهنگستان هنر، به نشانی خیابان ولیعصر، نرسیده به چهارراه طالقانی، شماره 1550، مراجعه کنند.