به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، اعضای گروه هنرهای سنتی و صنایع‌دستی و اعضای کمیته فرش این فرهنگستان، روز سیزدهم اردیبهشت ۱۴۰۲، با حضور در مجتمع مرکزی تولید فرش آستان قدس رضوی، ضمن بازدید از فرایند تولید فرش در این مجتمع، نخستین جلسه تخصصی خود را برگزار کردند.

در این بازدید، حمید کارگر، مدیرعامل شرکت فرش آستان قدس رضوی، با تأکید بر برخی ویژگی‌های منحصربه‌فرد در این شرکت، ازجمله تولید متمرکز و یکپارچه، استفاده از رنگرزی طبیعی، نظارت مستمر و دوری از هر گونه تقلب در بافت و نیز امکان سفارش‌پذیری، درباره رویکرد تازه در تنوع‌بخشیدن به تولیدات و گرایش به توسعه بازار فرش توضیحاتی ارائه کرد.

تورج ژوله، رئیس کمیته فرش فرهنگستان هنر، نیز ضمن تشکر از توجه فرهنگستان به هنر فرش ایرانی و تقدیر از میزبانی شرکت فرش آستان قدس رضوی اظهار امیدواری کرد این کمیته، با بهره‌گیری از نظرهای خبرگان و متخصصان حوزه هنر و فرش دستباف، بتواند دانش و هنر فرش‌بافی در کشور را تعالی و بهبود بخشد.

ژوله همچنین یکی از محورهای اصلی فعالیت کمیته فرش را آسیب‌شناسی فرش ایران دانست که حوزه‌های مختلفی ازجمله آموزش عالی، نشر و تألیف، تولید و مدیریت فرش را شامل می‌شود. او اظهار امیدواری کرد کمیته فرش با این گونه جلسات بتواند به بهبود وضعیت فرش ایرانی یاری رساند.

سپس محمدعلی رجبی، رئیس گروه هنرهای سنتی و صنایع‌دستی فرهنگستان هنر، فرش دستباف ایران را یکی از هنرهای شاخص و اصیل ایرانی دانست که نیازمند توجه بیش از پیش است. او اظهار امیدواری کرد با نوآوری‌هایی که از دل سنت برمی‌آیند بتوان فرش ایرانی را احیا کرد و به این معنا، تجلی امروزین فرش ایران را به جهانیان نشان داد.

در ادامه این نشست، منیژه کنگرانی، معاون پژوهشی و هنری فرهنگستان هنر، به برخی از برنامه‌های این فرهنگستان اشاره کرد و آن‌ها را در راستای وضعیت‌شناسی و سیاست‌پردازی و الگوپردازی در حوزه‌های مختلف هنر ازجمله هنرهای سنتی کشور دانست. او اظهار امیدواری کرد این کمیته، ضمن رصد و وضعیت‌شناسی مسائل و چالش‌های حوزه فرش، اعم از سیاست‌گذاری، مدیریت و اقتصاد فرش، آموزش و پژوهش و آفرینش‌های خلاقانه در این هنرصنعت، با ارائه گزارش‌های سیاستی و پیشنهادهای مؤثر، بتواند زمینه بهبود وضعیت این هنر ملی در کشور و جهان را فراهم آورد.

معاون پژوهشی فرهنگستان هنر معرفی و نشر و حمایت از پژوهش‌های بنیادین و پایان‌نامه‌های برتر در حوزه فرش و همچنین حمایت از آثار خلاقانه تولیدی، مستندنگاری و شکل‌دهی رویدادهای نمایشگاهی را از جمله حمایت‌های انجام‌پذیر از سوی فرهنگستان هنر معرفی کرد. منیژه کنگرانی بیان کرد که برگزاری همایش فرش و معماری در آینده نزدیک می‌تواند زمینه‌ساز هم‌افزایی و فعالیت بینارشته‌ای در هنرها باشد.

حسین یاوری، عضو گروه تخصصی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی فرهنگستان هنر، در این نشست، با تأکید بر اینکه هنر فرش از هنرهای اصلی کشور است، گفت: در دهه‌های گذشته، از تعدد نهادها و دستگاه‌های فعال در حوزه فرش در رنج بودیم و امروز از اینکه هیچ نهادی به فرش توجه واقعی ندارد نگرانیم و امیدواریم اقدام فرهنگستان هنر در تشکیل کمیته فرش بتواند این نقص را جبران کند.

سیدجلال‌الدین بصام، عضو کمیته فرش فرهنگستان هنر، اقتصاد و هنر فرش ایران را متأثر از عوامل مختلفِ آموزش و طراحی و رنگرزی و بافت و مرمت و دیگر عواملی از این دست خواند و توجه به زیرساخت‌ها و تغییر زمینه فکری و فرهنگی جامعه را برای بهبود وضعیت فرش ضروری دانست.

در ادامه، حسن بلخاری، از دیگر اعضای گروه تخصصی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی فرهنگستان هنر، در این نشست گفت: روح زیبایی‌شناسی ملت ایران در فرش ایرانی متجلی است و نباید از آن غفلت کرد. درگذشته‌ماندن و در جریان مدرن غرق‌شدن هر دو مضر است و در عین حال، فرش نیاز به نگاه نو و دمیدن روح زمان به سنت‌های گذشته دارد.

سیدمحمد ویسیان، عضو کمیته فرش فرهنگستان هنر، مسائل فرش ایرانی را متنوع و گسترده دانست و توجه به ظرفیت هنرستان‌های فرش، آینده‌پژوهی و توجه به تاریخ شفاهی فرش ایران را از محورهای مهم و مورد توجه کمیته فرش دانست.

مجید نیکوئی، عضو کمیته فرش فرهنگستان هنر، در این نشست، با برشمردن برخی انگاره‌های ذهنی و باورهای نادرست درباره فرش ایران، بازنگری در آموزش دانشگاهی فرش را از ضرورت‌ها و اولویت‌های گروه برشمرد.

سپس حمید کارگر، عضو کمیته فرش فرهنگستان هنر و مدیرعامل شرکت فرش آستان قدس رضوی، گزارشی اجمالی از مسائل و چالش‌های حوزه فرش دستباف در حوزه‌های مدیریت و اقتصاد و آموزش فرش و... ارائه و موضوعاتی برای همکاری پیشنهاد کرد.

در ادامه، درباره مباحث مطرح‌شده گفت‌وگو و تبادل نظر شد.

در حاشیه این نشست تخصصی، هیئت اعزامی فرهنگستان هنر از مجتمع مرکزی تولید فرش آستان قدس رضوی در روستای «کنه‌بیست» و سالن‌های قالی‌بافی و واحدهای رنگرزی، چله‌دوانی، پرداخت و شست‌وشو بازدید کردند.