پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر، نخستین نشست تخصصی همایش ملی «میراث فرهنگی و هنری سیراف در پهنه خلیج‌ فارس» را در سالن گلستان هنر این فرهنگستان برگزار کرد.

به گزارش روابط‌عمومی فرهنگستان هنر، در این نشست ابتدا شهاب پازوکی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه تاریخ هنر پژوهشکده هنر، ضمن تبریک روز ملی خلیج فارس و خوش‌آمد‌گویی به میهمانان، به توضیح مختصری درخصوص برنامه‌ها و طرح‌های گروه تاریخ هنر پرداخت و در ادامه خاطرنشان کرد که پهنه جغرافیایی و فرهنگی ایران در بردارنده حوزه‌های مختلف تمدنی است که نقش مهمی در شکل‌گیری و باروری هنر ایران داشته‌اند و خیلی از یافته‌ها و داشته‌های ما از گذشته هنر ایران، مرهون تلاش و زحمات باستان‌شناسانی است که به ما کمک کرده که تصویر روشن‌تری از تحولات هنر در جای‌جای این سرزمین داشته باشیم.

سپس سعید امیرحاجلو، دبیر اجرایی همایش ملی «میراث فرهنگی و هنری سیراف در پهنه خلیج فارس» درخصوص طرح و بررسی و پیشنهاد برگزاری این همایش توسط پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر سخن گفت. عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس از همکاری انجمن باستانشناسی ایران، موزه ملی ایران، شرکت نفت و گاز پارس، پایگاه میراث فرهنگی سیراف، و اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری بوشهر تشکر و قدردانی کرد. نایب رئیس انجمن علمی باستان‌شناسی ایران در ادامه به معرفی اعضای شورای علمی این همایش متشکل از صاحب‌نظران و اساتید برجسته این حوزه پرداخت.

سپس حامد وحدتی‌نسب، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، به ارائه مقاله‌اش با عنوان «خلیج‌ فارس و جابجایی‌های انسانی در پیش از تاریخ» پرداخت. وی سخنان خود را با پیدایش انسان بر اساس فسیل‌ها و شناسایی تمدن‌ها آغاز کرد. در ادامه به اهمیت خطوط ساحلی پرداخت و دلایل آن را آب و غذا دانست که موجب استقرار انسانی در سواحل شد. او تاریخچه حضور انسان در پس کرانه‌های خلیج فارس را توضیح داد و به تشریح یافته‌های تاریخی و باستان‌شناسی آن پرداخت.

سخنران بعدی این نشست، محمدحسن طالبیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، بود که عنوان مقاله‌اش «اهمیت و ارزش‌های میراث کرانة خلیج ‌فارس» نام داشت. وی ابتدا به آمارهایی که درباره «آثار ثبت شده در فهرست میراث جهانی تا سال 2021 میلادی» وجود دارد، اشاره کرد و در ادامه «نمودار زمانی ثبت آثار ایران در فهرست میراث جهانی تا سال 1400» را به نمایش گذاشت تا به سهم ایران در آثار ثبت شده بپردازد. وی سپس به فهرست میراث فرهنگی و تاریخی خلیج فارس اعم از بنادر، نقشه‌ها، بافت‌ها، ارزش‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی از جنگل‌های حرا تا غار نمکی قشم تا سازه‌های آبی تاریخی و بناهای یادمانی اشاره و با ارائه تصاویری به تشریح این آثار پرداخت.

کامیار عبدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، از دیگر سخنرانان این نشست علمی، مقاله‌اش را با عنوان «نام خلیج‌فارس و باستان‌شناسان غربی» ارائه کرد. وی با ارائه مستنداتی، به دسته‌بندی آرا و نظرات باستان‌شناسان و برخی از مقامات کشورهای منطقه در یکصد سال گذشته در خصوص نام «خلیج فارس» پرداخت و سپس راهکارهایی را برای حفظ و اعتلای نام «خلیج فارس» ارائه کرد.

این نشست با سخنرانی محی‌الدین جعفری، نویسنده کتاب سیراف؛ دانش مهندسی سازه‌های آبی، ادامه داشت. وی مقاله خود را درباره «سنگ و کاربرد آن در هنر و معماری سیراف با تأکید بر منشأیابی معادن و جغرافیایی آنها» ارائه کرد. وی با ارائه تصاویری از سنگ‌ها و آثار هنری و دستاوردهای انسانی منطقه سیراف، به بحث و بررسی آنها پرداخت.

«نقش میراث فرهنگی و هنری سیراف در شناخت هویت فرهنگی ایرانیان در خلیج‌فارس» عنوان آخرین مقاله‌ای بود که توسط محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و دبیر علمی همایش، ارائه شد. وی ابتدا به تعاریفی از هویت فرهنگی پرداخت. سپس به شاخص‌ها و انواع هویت اشاره کرد و در ادامه به آثار فرهنگی و هنری مکشوف در سیراف پرداخت و از کتاب‌های مورخان و جغرافی‌دانانی نام برد که از صدر اسلام تا قرون میانی آثار خود را با نام سیراف و یا درباره آن پدید آوردند.

این نشست تخصصی که پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر با همکاری انجمن علمی باستان‌شناسی ایران آن را برگزار کردند، با پرسش و پاسخ حاضران به پایان رسید.

همایش ملی «ميراث فرهنگی و هنری سيراف در پهنه خليج فارس» پاییز 1402 برگزار خواهد شد و پژوهشگران فرصت دارند تا پایان تیرماه 1402 مقالات خود را از طریق سامانه دریافت مقالات، در وب‌‎سایت پژوهشکده هنر به دبیرخانه این همایش ارسال کنند.

تصاویر

فایل صوتی سخنرانی‌ها