کتاب هنرمندانِ معروف به دوست­‌محمد در سده دهم/ شانزدهم، نوشته شهریار عدل و برگردان اصغر کریمی توسط مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری(متن) منتشر شد.

به گزارش روابط عمومی فرهنگستان هنر، این کتاب پنج بخش دارد که در بخش اول به معرفی و زندگی‌نامه و آثار هشت تن از دوست­محمدها پرداخته و در بخش دوم کتاب، دوست­‌محمد بن عبدالله قاطع هروی را معرفی می­‌کند. بخش سوم کتاب به بیان زندگی و معرفی دوست­‌محمد مصوّر، دوره صفوی، دوره مغولی، کارگاه­‌های هنری کابل، کتابخانه سلطنتی تیموری کابل، کتابخانه مغولی کابل، شناسایی دوست‌محمد مصوّر، فهرست نگاره­‌های سده دهم هجری قمری/شانزدهم میلادی به امضای دوست­‌محمد مصوّر، نگاره­‌های نسخه‌­برداری شده از روی کارهای او، سیاه‌ه­ای از کارهای منسوب به دوست­‌محمد مصوّر در دوره خودش و شاگردان و وارثان دوست‌­محمد مصوّر می‌پردازد. در بخش چهارم کتاب، پرسش مبنی بر اینکه آیا ممکن است دوست­‌محمد مصوّر با دوست­‌محمد قاطع اشتباه شود را مطرح کرده و به آن پاسخ داده است و در انتها به بخش پنجم کتاب می­‌رسیم که در آن متون فارسی و ترجمه انگلیسی آنها آورده شده است.

نویسنده در مقدمه کتاب آورده­‌است: «دربارۀ هویت و زندگینامه و آثار هنرمندان موسوم به دوست محمد اطمینان چندانی وجود نداشت تا اینکه در زمان ما با تعیین شخصی واحد به این موضوع خاتمه داده شد. برای شناخت بهتر هنرهای مرتبط با کتاب در سدۀ دهم هجری، در جهان هند و ایرانی، و ترک (آریایی‌ــ‌تورانی) آگاهی از تفاوت بین این افراد و تشخیص کارها و هویت واقعی آنها ضرورت دارد. با اینکه وضع اسناد و مدارک موجود امکان مطالعۀ نهایی موضوع موردنظر را فراهم نمی‌کند، ظاهرا معرفی مسئله با همین شیوه‌ای که تنظیم شده مطلوب است.

دوست­‌محمدها غالباً خوشنویس (خطاط)، نقاش (نگارگر)، جدول­‌کش، تذهیب­‌کار (مذهّب)، قطاع (کاغذبر) و صحّاف بوده­‌اند. آنها در یک یا چند رشته از این فعالیت­‌های هنری سررشته داشته­‌اند. یکی از این دوست­‌محمدها، که بیشتر خوشنویس مشهوری بوده، در بین کارشناسان امروزی اولین موّرخ هنر ایرانی، مغولی و عثمانی شناخته شده و بدین ترتیب شوکت و افتخاری برای دوران پس از مرگ خود کسب کرده­‌است. مهم­ترین هنرمندانی که در چهارچوب این نوشته نامشان ثبت شده از اواخر قرن نهم هجری قمری/ پانزدهم میلادی تا ثلث سوم قرن دهم هجری قمری/ شانزدهم میلادی می­زیسته­‌اند.»

کتاب هنرمندان معروف به دوست­‌محمد در سده دهم/شانزدهم با شمارگان 1000 نسخه، 136 صفحه و بهای 13 هزار تومان توسط مؤسسه متن منتشر شده است.

علاقه‌مندان مي‌توانند اين كتاب را از كتاب‌فروشي فرهنگستان هنر به نشاني خيابان وليعصر(عج)، پايين‌تر از چهارراه طالقاني، شماره 1550 تهيه نمايند.