به گزارش روابط عمومي فرهنگستان هنر به نقل از خبرگزاري بينالمللي قرآني ايكنا از فارس، دومین روز همایش یک روزه ملی اقتصاد هنر ایران با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و اندیشمندان و هنرمندان داخلی و خارجی امروز، 10 اسفند در محل تالار حافظ شیراز در حال برگزاری است.
این همایش روز گذشته، 9 اسفند با سخنرانی علی معلم دامغانی رئیس فرهنگستان هنر، علی مرادخانی معاون هنری وزارت ارشاد، محمدرضا مریدی دبیر علمی همایش، ایمانی خوشخو رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی، و ارائه مقالاتی توسط پروفسور هانس ابینگ، لطفعلی عاقلی، سعید حبیبا، حمیدرضا ششجوانی در محل فرهنگستان هنر تهران برگزار شد.
دومین روز این همایش نیز در شیراز برگزار شد که در ابتدای این همایش از تابلوی نقاشی «منظر جانان» که توسط هنرجویان استاد فتوحی نقاشی و در ورودی تالار حافظ شیراز نصب شده است، توسط وزیر ارشاد رونمایی شد.
مدیریت هنری، مدیریتی مشارکتی، گروهی و کارآفرینی است
در ادامه بهزاد مریدی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس در این همایش گفت: مدیریت هنری، مدیریتی مشارکتی، گروهی و کارآفرینی است. مدیریتی خلاق که باید به ابعاد مختلفی از کار هنری آگاه باشد.
وی افزود: مسئله کارآفرینی و رونق بخشی به اقتصاد هنر از مسائل اصلی مدیران فرهنگ و هنر است که در سطح خرد و کلان باید به آن پرداخت و زمانی میتوان به جریانی از رویدادهای هنر امیدوار بود که نهادمند شوند.
مریدی با بیان اینکه نهادمندی هنر نیز در گرو پیوندهای مالی آن است، گفت: استقلال هنر و تداوم کار هنری نیاز به مدیریتی استراتژیک و برنامه ریزی راهبردی در زمینه اقتصاد هنر دارد.
مدیرکل ارشاد فارس اظهار کرد: مدیریت اگرچه سیستماتیک است اما مدیریت هنری به ضرورت باید مدیریت اقتضایی باشد؛ آن هم در جامعه ایران که رویدادها از مدیران و تصمیم های سازمانی پیشی میگیرند و مدیر باید به اقتضای موقعیت برای آنها برنامهریزیهای راهگشا داشته باشد.
مدیرکل ارشاد فارس ابراز کرد: آنچه در بازار هنر ایران طی دهه گذشته روی داد برون زا و در واکنش به رویدادهای حراجی و فروش آثار ایرانیان خارج از ایران بود؛ اما مدیریت راهبردی در اقتصاد هنر باید بتواند از این موقعیتهای برون زا به وضعیتهای درون زا دست یابد؛ همانگونه که حراجیهای هنری در ایران شکل گرفت و توسط مدیریت هنری دستگاههای فرهگی حمایت شود.
وی گفت: مصداق دیگر حرکت از برونزایی به درونزایی، حرکت از اقتصاد دولتی هنر به اقتصاد بخش خصوصی هنر است. رشد اقتصاد هنر بخش خصوصی نوعی توسعه درون زاست اما چگونه میتوان به این توسعه دست یافت؟
لزوم تخصیص معافیتهای مالی حامیان و سرمایهگذاری بخش خصوصی در هنر
مریدی در ادامه به ارائه پیشنهادی در این زمینه پرداخت و گفت: تخصیص معافیتهای مالی حامیان و سرمایهگذاری بخش خصوصی در هنر، موجب میشود منابع مالی هنر تأمین شود و پول مستقیماً در هنر سرمایهگذاری شود؛ پیش از آنکه این پول به دستگاههای دولتی و نظام اداری وارد شود و بخش زیادی از آن به عنوان هزینههای سازمانی خرج شود.
بنا بر این گزارش، سیدمحمد احمدی، استاندار فارس نیز در این مراسم گفت: مقوله اقتصاد هنر آن طوری که شایسته است، پرداخته نشده است و شاید به واسطه گرفتاریهای دیگر در عرصههای مختلف این مقوله از ذهن مسئولان مغفول مانده و مورد بی توجهی قرار گرفته است.
وی افزود: هر عرصهای از عرصههایی که حاصل تفکر بشری است، قطعاً آثار اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دارد و هنر از این مقوله است و میتواند در غنای اقتصادی و رونقبخشی در این بخش تأثیر بسزایی داشته باشد.
استاندار فارس، یکی از مسائلی که موجب جفا به هنر و هنرمندان میشود را بی توجهی به مسئله مالکیت معنوی دانست و گفت: بسیاری از هنرمندان آثار مختلفی را خلق میکنند به راحتی آثار آنها کپی برداری میشود در حالی که در مغرب زمین که کسی درباره مسائلی دینی صحبت نمیکند این مسائل را بیشتر را رعایت میکنند.
وی ابراز امیدواری کرد: مقالاتی که در این همایش ارائه میشود موجب شود تا به سمتی رویم که به این مسئله توجه بیشتری شود و من نیز تا آنجایی که میشود برای شکوفا شدن اقتصاد هنر و خدمت به هنرمندان در عرصههای مختلف در خدمت خواهم بود.
رابطه هنر با اقتصاد، تاریخی است
به گزارش ایکنا، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم گفت: رابطه هنر با اقتصاد یک رابطه تاریخی است و هنر در سرزمین ایران چه پیش از اسلام و چه بعد از اسلام همواره با صنعت آمیخته بوده است و این فعل ساختن را که در رابطه با بسیاری از هنرها به کار میبریم خود نشانهای از این دارد که هنر در عین حال یک صنعت محسوب میشود.
جنتی ابراز کرد: ما بر اساس اصل 44 قانون اساسی و سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی که از طرف مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، عموماً بر حوزههایی که دارای ارزش افزوده اقتصادی بالاست در کشور داریم تأکید میکنیم و یکی از این بخشها که مورد توجه قرار گرفته، اقتصاد خلاق است یعنی محصولاتی که ناشی از خلاقیت نوآوری و کنش ذهن خلاق انسان است.
وی با بیان اینکه در جهان معاصر هنر در پیوند با فناوریهای پیشرفته منشأ یک جریان پر قدرت اقتصادی شده است که به عنوان اقتصاد خلاق در ادبیات اقتصادی جهان از آن یاد میشود، گفت: ارزش افزوده اقتصاد خلاق ناشی از فعالیتهای خلاق ذهن و پردازش فکر است. اقتصاد خلاق شاخهای از اقتصاد جوانی است که مبتنی بر خلاقیتها و ابتکارات هنری و فرهنگی است و به طور متوسط حدود 5 درصد از تولید ناخالص داخلی کشورهای صنعتی و پیشرفته را تشکیل میدهد.
جنتی ابراز کرد: شاید غیر قابل باور باشد که حجم و ارزش اقتصاد خلاق یعنی اقتصاد فرهنگ و هنر در جهان بالغ بر 8 هزار و 200 میلیارد دلار است که سهم ایران در این بخش بسیار ناچیز است. در کشورهایی مانند آمریکا، آلمان و انگلیس اقتصاد فرهنگ و هنر بخش عمدهای از اقتصاد و تولید ناخالص داخلی آنها را تشکیل میدهد.
اگر نتوانیم ظرفیتهای اقتصاد هنر را بشناسیم، به یک مصرف کننده بزرگ تبدیل میشویم
وزیر ارشاد با اشاره به اینکه وقتی امروز از اقتصاد هنر سخن میگوییم دلالت بر نوعی ارجاع جهانی در این زمینه دارد، گفت: اگر نتوانیم ظرفیتهای اقتصادی هنر خود را بشناسیم و به ثروت تبدیل کنیم در واقع به یک مصرفکننده بزرگ تبدیل میشویم در حالی که میتوانیم به یکی از قطبهای بزرگ اقتصاد خلاق و تولید فکر در جامعه و در سطح منطقه و آسیا مبدل شویم آن هم کشوری که دارای سابقه فرهنگی و تمدنی 7 هزار ساله است که دوست و دشمن به آن اعتراف دارند.
ورود به هنر به حیات اجتماعی و فرهنگی موجب توسعه بخشهای مختلف میشود
به گفته وی، در صورت رونق اقتصاد هنر نه تنها هنر توسعه خواهد یافت بلکه با ورود هنر به حیات اجتماعی و فرهنگی سایر بخشها هم مانند صنعت آموزش و شهرسازی هم توسعه پیدا میکند.
جنتی بیان کرد: امروزه جهان پذیرفته است که فرهنگ بستر توسعه است ما هیچ توسعه اقتصادی یا سیاسی را نمیتوانیم یک توسعه جامعی فرض کنیم مگر در کنار آن توسعه فرهنگی اتفاق دهد و مقصد توسعه تأمین رفاه مادی و معنوی جوامع است لذا نقش و جایگاه فرهنگ به عنوان بستر و زمینهساز توسعه در دنیا اهمیت ویژهای یافته است.
وزیر ارشاد با تأکید بر اینکه در ایران اسلامی اگر بخواهیم اهداف 5 ساله توسعه محقق شود باید به فرهنگ و هنر توجه جدیتری داشته باشیم و سهم فرهنگ و هنر را در اقتصاد ملی شناسایی و ارتقا دهیم، گفت: برای تقویت و توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر چند سیاست کلان است که باید مورد توجه و اهتمام همه ما قرار گیرد.
وی ادامه داد: اولین سیاست تغییر و اصلاح رویکرد نظام برنامهریزی کشور به فرهنگ و هنر است بدین مفهوم باید سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور فرهنگ را به منزله یک کالای لوکس قلمداد نکند و بپذیرد که فرهنگ و هنر هم از ظرفیتهای اقتصادی قابل توجهی برخوردار است و هم محرک سایر فعالیتهای اقتصادی است و میتواند سهم قابل توجهی در اقتصاد ملی داشته باشد. اگر فرهنگ کار و کارآفرینی وجدان کار در یک جامعه ارتقا و توسعه پیدا کند هر اندازه سرمایه انسانی و مادی هم داشته باشیم عملا نمیتوانیم در حوزه اقتصاد کاری را به پیش ببریم.
لزوم گسترش نهادهای مالی در بخش فرهنگ و هنر
جنتی، دومین سیاست را گسترش نهادهای مالی در بخش فرهنگ و هنر دانست که تنها از طریق جلب مشارکت بخش خصوصی قابل انجام است و در رابطه با توسعه نهادهای مالی فرهنگی تفاهم نامهای بین وزارت ارشاد و قانون بانکها و موسسات اعتباری خصوصی منعقد شده است.
وزیر ارشاد با بیان اینکه سومین سیاست تأمین زیرساختهای توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر است، گفت: تجهیزات، پیشرفت و توسعه فضاهای فرهنگی و هنری چه در عرصههای تولید، توزیع، عرضه و مصرف یکی از مواردی است که باید توجه ویژه صورت گیرد.
جنتی گفت: تقویت، انسجام و هماهنگی ارکان اصلی فرهنگ از قبیل انجمنهای صنفی و صنوف، مؤسسات فرهنگی ـ هنری، موسسات مردم نهاد و تشکلهای مدنی نیز سیاستهای مهمی که باید در کنار اصلاح ساختار اجرایی بخش فرهنگ به آن پرداخته شود، گسترش صنایع فرهنگی و خلاق از جمله سیاستهای کلانی است که باید از ظرفیت همکاری وزارت صنعت و معدن، با وزارت ارشاد محقق شود زیرا بدون گسترش صنایع خلاق نمیتوان ظرفیتهای بالقوه کشور را بالفعل کرد و محصولات کارهای فرهنگی و هنری نمیشود حتی در حد نیاز داخلی هم به این نوع همکاری آن را تولید کنیم.
ورود به بازارهای جهانی فرهنگ و هنر در شأن فرهنگ و هنر ایرانی ـ اسلامی
به گفته وی، ورود به بازارهای جهانی فرهنگ و هنر و کسب جایگاه در خور و در تراز شأن فرهنگ و هنر ایران ـ اسلامی نیز از سیاستهای مهمی است که باید از هم اکنون برای آن برنامهریزی کرد. صادرات محصولات فرهنگی و هنری ایران به بازارهای جهانی و صادرات تابلوهای هنری، صنایع دستی و برگزاری کنسرتهای اصیل ایرانی و نمایش فیلمهای ایرانی در تالارهای مختلف دنیا به منظور عرصه فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در این حوزه مورد تأکید است.
وزیر ارشاد اظهار کرد: تدوین سیاستهای حمایتی و تشویقی در زمینه توسعه صادرات، محصولات فرهنگی و هنری توسط دولت از جمله اعطای معافیتهای مالیاتی بیمه ای، تسهیل مقررات صادراتی، تخفیفاتی، گمرکی و مسائلی از این قبیل نیز در توسعه اقتصاد هنر بسیار راهگشا خواهد بود.
وی با بیان اینکه سیاست دیگر تأمین محیط قانونی، شفاف و کارآمد برای پدیدآورندگان بخش فرهنگ است که از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: اقتدار فرهنگی با تأمین امنیت حرفهای و شغلی اصحاب فرهنگ و هنر امکانپذیر است و سیاستهای سلیقهای و دورهای، مخل امنیت و اقتدار فرهنگی است در حالی که وزارت ارشاد حافظ امنیت و اقتدار اصحاب فرهنگ و هنر خواهد بود.
ضرورت ایجاد توازن و تعادل بین بخش فرهنگ و سایر بخشها
وی اظهار کرد: آخرین سیاست ایجاد توازن و تعادل بین بخش فرهنگ و سایر بخشها در برنامههای توسعه و بودجههای ملی است و نباید انتظار داشت حوزه فرهنگ پاسخگوی کلیه کاستیها و آسیبهای کشور باشد اما از بودجههای کشور سهمی در حد نیم درصد باشد و بودجه فرهنگ باید حداقل 5 برابر بودجه ارتقا پیدا کند تا بتواند علاوه بر نیازهای داخلی پاسخگوی توقعات و انتظارات هم باشد.
تدوین قانون جامع مالکیت فکری و ادبی
جنتی در ادامه سخنان خود به بیان نکاتی از در حوزه مالکیت فکری و ادبی پرداخت و گفت: تاکنون قوانینی در این زمینه در کشور داشتیم منتهی به درستی اجرا نمیشده است اما در عین حال از یکسال قبل دست به کار تدوین یک قانون جامع مالکیت فکری و ادبی شدیم و این قانون تدوین شد و لایحه آن در دولت آمد و به تصویب رسید و اکنون در مجلس شورای اسلامی است و این قانون، جامعترین قانونی است که در تاریخ ایران قبل و بعد از انقلاب نوشته شده است.
وی ادامه داد: هدف از این قانون، حفظ مالکیت فکری پدیدآورندگان در حوزههای مختلف اعم از نویسندگان هنرمندان و سایر اقشاری است که دارای خلاقیت و نوآوری فکری هستند تا حقوق آنها محفوظ بماند و از آنها دفاع شود. تاکنون هم در ادارهکل حقوقی و مالکیت معنوی در وزارت ارشاد چند هزار اثر تا به حال به اسم افراد ثبت شده است.
جنتی در ادامه به وضعیت اقتصادی هنرمندان و اصحاب فکر و فرهنگ و هنر اشاره کرد و گفت: متأسفانه بسیاری از فرهیختگان و نویسندگان و روزنامهنگاران ما در حوزههای مختلف هنری، موسیقی، هنرهای نمایشی و تجسمی سینما اینها وضعیت معیشت خوبی ندارند لذا تلاش ویژهای برای تقویت صندوق حمایت از هنرمندان، نویسندگان و روزنامهنگاران صورت گرفت که این صندوق در بدو ورود ما بیش از 30 میلیارد تومان به سازمان تأمین اجتماعی بدهی داشت و اکنون به 50 میلیارد رسیده است اما در بودجه 94 بیش از 60 میلیارد اعتبار گذاشتهایم تا بدهیهای گذشته را پرداخت کرده و ذخیرهای داشته باشیم تا بتوانیم هنرمندان بیشتری را تحت پوشش قرار دهیم.
وی تأکید کرد: تمام تلاش ما این بوده است که این صندوق تبدیل به یک بنگاه اقتصاد سودآور شود تا روی پای خود ایستد و متکی به کمکهای دولتی نباشد لذا در هیئت امنای صندوق چند تن از شخصیتهای اقتصادی کشور را دعوت کردیم عضو هیئت امنای این صندوق هستند. در هیئت مدیره این صندوق اعضایی که منصوب شدند عموماً کسانی هستند که هم در حوزه اقتصادی تحصیل کردهاند و هم در بازارهای بانکی و مایل کار کردهاند و مدیرعامل صندوق نیز ارجمندی است که خود از شخصیت برجسته اقتصادی کشور است و تمام تلاش ما این است که این صدنوق بتواند با استفاده از منابع موجود و امکاناتی که هست بتواند تولید سرمایه کند و از مجموعه هنرمندان حمایت صورت گیرد.
این گزارش میافزاید، محمدرضا مریدی، دبیر علمی همایش ملی اقتصاد هنر ایران امروز، 10 اسفند در این همایش که در تالار حافظ شیراز برگزار شد، با بیان اینکه مبحث اقتصاد هنر همواره نگرانی از کالایی شدن هنر و شیوارگی آثار هنری را در خود دارد، گفت: نظام بازار و مبادلات که همه چیز را به کالایی برای مبادله تبدیل میکند و ارزشهای زیباشناختی را به ارزیابی قیمت تقلیل میدهد هنر را نیزدر خود میبلعد. از سوی دیگر اندیشه رومانتیسمی نیز هنرمند را از اقتصاد و مبادلات هنر دور میداند و بر حذر میکند.
دبیر علمی همایش ملی اقتصاد هنر ایران ابراز کرد: اقتصاد هنر از یک سو به جنبههای اقتصادی همچون تولید، ستانده، اشتغال و عایدی کالاهای فرهنگی و هنری مربوط است و از سوی دیگر به جنبههای اجتماعی مانند تقاضای فرهنگی، دسترسی، انتخابهای ذوقی و ترجیح مصرف کننده از این رو در برنامهریزی اجتماعی و مباحث توسعه فرهنگی باید به طور ویژهای به تعامل اقتصاد و هنر پرداخت.
وی گفت: با همین دغدغه همایش اقتصاد هنر ایران پیشنهاد داده، پیگیری شد و به سرانجام رسید برای اینکه گستره وسیعتری از مباحث اقتصاد هنر مطرح و دنبال شود که علاوه بر روزنامهنگاران که همیشه به بازار هنر علاقه داشتهاند و به آن پرداختهاند، محققان دانشگاهی نیز به پژوهش بیشتر در این موضوع دعوت شوند.
ارسال 192 مقاله به دبیرخانه همایش
دبیر علمی همایش ملی اقتصاد هنر ایران با بیان اینکه طی دو ماه 192 چکیده به دبیرخانه ارسال شد که 136 چکیده مورد پذیرش شورای علمی همایش قرار گرفت، گفت: در مرحله بعد تعداد 89 اصل مقاله به دبیرخانه ارسال شد که در بخش پوستر و برای چاپ در مجموعه مقالات تأیید شد و امیدوار هستیم مجموعه مقالات همایش در دو جلد تا مهر ماه منتشر شود که سهمی برای دانشجویان و پژوهشگران اقتصاد هنر ایران باشد.
مریدی بیان کرد: همایش مجوزهای رسمی را از سازمان مدیریت برنامهریزی مبنی بر ملی بودن و آموزشی بودن دریافت کرده است که بر اساس آن میتواند گواهی آموزشی به شرکت کنندگان ارائه داد. همچنین همایش در پایگاه اسنادی جهان اسلام با رتبه ISC ثبت شده است.
دبیر علمی همایش ملی اقتصاد هنر ایران گفت: در این چند ماه برنامه ریزی همایش، دبیرخانه علمی در فرهنگستان هنر، تهران و دبیرخانه اجرایی در ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس فعال بود و همکاران بسیاری کارها را دنبال کردند.
به گفته وی، دانشگاه بینالمللی امام رضا(ع) در مشهد، دانشگاه هنر تهران، دانشگاه شیراز و انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباط و انجمن انسانشناسی و فرهنگ و انجمن مجموعهداران همکاران برگزاری این همایش بودند.
مریدی با ابراز امیدواری از اینکه برنامه نشستهای تخصصی پس از روزهای همایش ادامه یابد و در قالب گروه پژوهشی اقتصاد هنر ایران نهادمند شود، گفت: آدرس اینترنتی همایش www.arteconornocs.ir به پایگاه دائمی اطلاعرسانی، رویدادها و گزارشهای علمی اقتصاد هنر ایران در خواهد آمد تا پیوستگی مطالعات در این زمینه ادامه یابد.
بنا بر این گزارش، در ادامه این مراسم پروفسور هانس ابینگ، میثم موسایی، خلیل ارجمندی و محمدرضا مریدی به ارائه مقاله پرداختند و در بخش بعدازظهر این همایش که از ساعت 14 آغاز شده است، فرانسوا بنهامو، فرناز کربلایی حسن، زهرا شاکری، مژده دالایی، علی حسین صمدی، رضا صمیم، زینب پوراسکندریان، نوشین خانی قریه گپی نیز به ارائه مقاله خواهند پرداخت و مراسم پایانی در ساعت 17:40 برگزار خواهد شد.
منبع : ايكنا